Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetleri arasında ilk sıralarda yer alan döner, artan fiyatlar dolayısıyla giderek daha az tüketilmeye başladı. Yakın döneme kadar kuru fasulye-pilav, lahmacun ve döner dışarıda yemek yiyenlerin en çok tercih ettiği yemekler arasındaydı.
Et ve bakliyat fiyatlarındaki yükseliş, etli yemeklerin fiyatlarına da aynı oranda yansıyor. Tombik döner olarak bilinen pide arası döner de bu fiyat artışından nasibini aldı. 17 Temmuz 2022’de, yemeksepeti.com üzerinden online olarak sipariş verilen 100 gram tombik ekmek dönerin fiyatı 73 liraydı, bugün ise 185 liraya çıktı. Böylece tombik ekmek dönerin fiyatı bir yılda 153.4 artmış oldu. Dönerin yanında en çok tercih edilen içeceklerden kola ise Temmuz 2022’de 15 liraydı, şimdi 31 liradan satılıyor.
KURU FASULYE DE ZAMLI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) geçen yıl temmuz ayında 148 liradan satılan dana etinin kilogram fiyatı Haziran 2023’te 343 liraya yükseldi. Yani yaklaşık bir yılda dana etindeki fiyat artışı yüzde 131.7’yi buldu. Yine TZOB verilerine göre haziran ayında kuru fasulyenin kilogram fiyatı 55.5 liraya, pirincin fiyatı ise 48.6 liraya yükseldi. Oysa geçen yılın aynı ayında kuru fasulyenin kilogram fiyatı 26.7 lira, pirincin fiyatı ise 25.1 liraydı. Yani kuru fasulye fiyatı bir yılda yüzde 107, pirinç ise yüzde 93.6 arttı. Rakamlar, restoranların maliyetlerdeki artışı doğrudan tüketiciye yansıttığını gösteriyor. Gelirleri aynı ölçüde artamayan çalışanlar ise tüketim alışkanlıklarını değiştirmek zorunda kalıyor. Artık çalışanların önemli bir bölümü daha ucuz alternatif menüler bulmaya çabalıyor.
12 döner ekmek eksildi
Geçen yıl temmuz ayında asgari ücret, 5.500 lira olarak belirlenmişti. Temmuz ayında ise asgari ücret net 11.402 liraya yükseltildi. Yıllık artış oranı yüzde 107’yi buldu. Ancak döner fiyatları ile kıyaslandığında yine de ciddi bir kayıp dikkat çekiyor. Geçen yıl temmuz ayında asgari ücret ile 100 gram dana etli 73.4 adet tombik döner alınabiliyordu. Bugün ise 11.402 lira olan asgari ücret ile sadece 61.6 adat döner ekmek alabiliyor. Bu tablo da asgari ücretteki artışa rağmen, dar gelirlinin 11.8 dönerinin eksildiğini gösteriyor. Oysa seçim süreci dolayısıyla asgari ücrette yapılan iyileştirme, benzer oranlarda emeklilerin, işçilerin ve diğer çalışanların maaşlarına yansımadı.
